Stopowanie żeliwnego przewodu wodociągowego DN300 w mieście Jihlava, ul. Ječná
W dniach 16–17.07.2024 r. przeprowadzono unikalne prace obustronnego zamknięcia żeliwnego przewodu wodociągowego o średnicy DN300. Jest to wyjątkowy projekt, ponieważ było to pierwsze stopowanie żeliwnego przewodu wodociągowego przy użyciu technologii wkładania ciała stałego. W ramach tego wyjątkowego wydarzenia współpracę podjęły firmy FASTRA, s.r.o. i SLUŽBY MĚSTA JIHLAVY s.r.o. (zwana dalej „SMJ”). Celem prac na tym przewodzie wodociągowym, którego grubość ścianki wynosiła do 20 mm, było zainstalowanie nowego hydrantu dla straży pożarnej, bez konieczności odcinania dopływu wody i ograniczania dostaw wody pitnej dla mieszkańców. Dzięki umieszczeniu zestawów stopujących w odległości kilku metrów od siebie, nie było konieczne wypuszczenie dużej ilości wody pitnej, jednocześnie dla zachowania przepływu wody wykonano obejście DN150, dzięki czemu sieć wodociągowa, pomimo zamkniętego odcinka, była pełni sprawna.
Wydarzenie to zostało również wybrane przez SMJ jako poligon testowy do weryfikacji funkcjonalności technologii przed stopowaniem na głównej linii wodociągowej DN500, które musi zostać przeprowadzone przez miasto Jihlava w następnym roku. Ze względu na brak możliwości całkowitego odcięcia linii wodociągowej, z powodu pozbawienia całego miasta krajskiego wody, zdecydowano o zastosowaniu specjalnej technologii zamykania, tj. stopowania. Technologia ta jest szczelna, bezpieczna i umożliwia zamknięcie zarówno sieci wodociągowej, jak i ewentualnie innych mediów. Działa na zasadzie wprowadzenia ciała stałego do rurociągu przez komorę „przejściową”, a następnie rozpostarcie elementu zamykającego w rurociągu, co powoduje zatrzymanie przepływu wody.
Praca ta jest wyjątkowa ze względu na zastosowanie kształtek mechanicznych, ponieważ powszechnie stosowane elementy spawalnicze znane z rurociągów stalowych, polietylenowych lub ze stali nierdzewnej nie mogą być stosowane na rurociągach żeliwnych.
Firma FASTRA kontynuuje swoją tradycję innowacji i rozwoju technicznego, dlatego wraz z partnerem zagranicznym w ramach własnego działu projektowego opracowała nowe typy kształtek mechanicznych. Ta innowacja otwiera obecnie możliwość pracy na rurociągach wykonanych również z innych materiałów niespawalnych.
Same prace zostały poprzedzone niezbędnym krokiem, o którym jeszcze nie wspomniano. Poprzedziła je diagnostyka rurociągu przy użyciu nieniszczących metod diagnostycznych zagranicznej firmy Rock Solid Group. Diagnostyka wykazała, że jest to kalibrowane żeliwo szare.
Diagnostyka ta obejmowała nie tylko pomiar grubości ścianek rurociągu na całej długości wykonywanych prac, ale także identyfikację korozji i innych wad, które mogłyby utrudnić lub uniemożliwić wykonanie stopowania i innych prac. Diagnostyka przebiegła zgodnie z oczekiwaniami, potwierdzając zastosowanie żeliwa szarego i umożliwiając kontynuowanie prac.
Po przeprowadzeniu diagnostyki określono lokalizacje osadzenia wszystkich kształtek w rurociągu. Były to kształtka do stopowania, kształtka pomocnicza do napełniania rurociągu wodą oraz do spuszczania wody, a także kształtka obejściowa DN300/150 po każdej stronie zamykanego rurociągu.
Wszystkie prace zaplanowano na dwa dni. Pierwszego dnia nawiercono kolejno wszystkie kształtki i przygotowano sprzęt do zamknięcia rurociągu. Ponadto wykonano i uruchomiono wspomniane wyżej obejście (bypass).
Na kolejny, drugi, dzień zaplanowano samo zamknięcie rurociągu za pomocą zestawu do stopowania. Zamknięcie w drugim dniu jest zwykle wykonywane w celu zapewnienia czasu na przeprowadzenie głównych prac na rurociągu po wypuszczeniu wody, w tym przypadku prace obejmowały osadzenie nowego hydrantu. Po zakończeniu głównych prac zamknięty odcinek został ponownie napełniony wodą i wyczyszczony. Następnie otworzono (odstopowano) rurociąg, zamykając i zabezpieczając kształtki korkami i pokrywami.
Na sam koniec zawsze zamykane jest, a następnie demontowane obejście, które działa przez cały czas trwania prac.
Zamykany rurociąg miał zmienną grubość ścianki, co znacznie zmieniało jej prześwit. Jednak pomimo tego wyzwania, stopowanie wykonane za pomocą opatentowanej technologii FASTRA wykazało zdolność sprzętu do bezbłędnego działania na rurociągach żeliwnych .
Wykonane prace wykazały pełną funkcjonalność do zamykania żeliwnych linii wodociągowych. Wykonanie obejścia pozwala również na utrzymanie przepływu wody wokół zamkniętego rurociągu. Opierając się na doświadczeniu zdobytym przez wszystkie zaangażowane strony, można stwierdzić, że technologia ma zastosowanie do danego materiału. Po zakończeniu tych prac możliwe jest kontynuowanie prac przygotowawczych związanych z linią DN500 w przyszłym roku.
Prace te służą nie tylko jako demonstracja dla samego miasta Jihlava, że naprawa głównej linii jest możliwa, ale także, dzięki przyszłościowemu myśleniu miasta Jihlava i SMJ, inne przedsiębiorstwa wodociągowe mogą rozważyć zastosowanie specjalnych technologii w obsługiwanych przez siebie sieciach. Korzystając nie tylko z technologii stopowania, można rozwiązać wiele sytuacji, które do tej pory nie miały rozwiązania. Dziękujemy pracownikom FASTRA i wszystkim zaangażowanym za profesjonalne przeprowadzenie prac.
